تعریف

کلاس الوند از ناوچه کلاس مارک 5 در انگلستان، پس از جنگ جهانی دوم توسط کمپانی واسپر تورنیکرافت و ویکرز، به سفارش ایران و با توجه به اوج گیری قدرت دریایی کشور، تولید شد و با نام کلاس سام، در سال 1351 به تعداد 4 فروند وارد خدمت نیروی دریایی ایران گردید؛ پس از انقلاب نیز نام این کلاس به الوند تغییر کرده و شناورها با نام‌های: الوند با شماره بدنه 71، البرز با شماره بدنه 72، سبلان با شماره بدنه 73 و سهند با شماره بدنه 74 به ادامه خدمت پرداختند و ایران را در مسیر قدرت خود همراهی کردند. ناوچه های کلاس الوند با متریال دریایی LY-60 به طول 94 متر و وزن بارگیر کامل 1540 تن تولید شده اند که همراه با ورود ناوها به خدمت نیروی دریایی، تکنولوژی متریال نیز با تکیه بر آموزش های تعمیر نگهداری وارد ساختار نیروی دریایی ایران گردید و گامی مثبت در مسیر پیشرفت ایران بود. سازمان کلی شناور شامل توپ سینه در جلوی ناو، پل فرماندهی در میانه شناور، دودکش پس از پل فرماندهی و در نهایت پاشنۀ محل قرارگیری سلاح های ناو بوده و خدمه ناو 125 تا 145 نفر وابسته به سطح ماموریت متغیر است.

مشخصات پیشران

الوند از دو موتور توربین گازی Rolls-Royce Olympus TM-3A ساخت انگلستان، با توان 46000 اسب بخار در کنار دو موتور دیزل 16 سیلندری Ventura برای مواقع اضطراری و یا حرکت با سرعت بیشتر، با توان 3800 اسب بهره می‌برد؛ موتوردیزل آن نیز امکان رسیدن به سرعت 31 کیلومتر بر ساعت را داراست و موتور توربین گازی سرعت 72 کیلومتر را برای الوند فراهم می کند. الوند در صورت حرکت با سرعت 28 کیلومتربرساعت، (موتور دیزل) توان رسیدن به برد9000 کیلومتر، با یک بار سوختگیری را داراست.

سامانه رادار ها

رادار الوند یک رادار چند منظوره به نام Plessey AWS-1 ساخت انگلستان، فعال بر روی باند S، با فرکانس 27000 تا 31000 مگاهرتز است که بر روی دکل عقب ناو با توان چرخش 15 دور در دقیقه، نصب شده و بیشترین برد اسکن این رادار 140 کیلومتر، بر ضد اهداف هوایی تا ارتفاع12200 متری از سطح دریاست. رادار ناوبری الوند، Decca 1226 بوده و سامانه کنترل آتش Oerlikon-Con traves Sea Hunter در جلوی ناو نیز وظیفه هدایت آتش توپ سینه را بر عهده دارد؛ الوند برای هدایت موشک های ضد کشتی، از رادار Type 352C با برد 50 تا 70 استفاده می‌کند و برای جنگ ضد زیر دریایی نیز، با دو سونار، تایپ 174 وتایپ 170 در زیر ناو بخش جلو و اژدر های 324 میلی‌متری، درکنار هشدار دهنده‌های راداری و سامانه جنگ الکترونیک است تجهیز گردیده.

توان رزمی

الوند دارای یک توپ 113 م م سینه مارک 8 با سرعت آتش 27 گلوله بر دقیقه و برد 27 بوده که توسط رادار Sea Hunter کنترل می‌شود؛ در عقب ناوچه 5 لانچر موشک ضد کشتی، با هدایت در خط دید رادار، به نام سی کیلر با برد 25 کیلومتر به عنوان سلاح تهاجم دریایی قرار داده شد، که به علت آسیب پذیری بیش از حد در شرایط جمینگ و عملکرد بد در جنگ تحمیلی، با 4 لانچر موشکC802 که موشکی مطمئن تر و با برد 120 کیلومتری بود جایگزین گردید تا توان نظامی را در هنگام جنگ افزایش دهد. در بخش عقب ناو، یک برجک دو لول توپ 35 م م اورلیکن، با هدایت چشمی و یک کاربر به عنوان سلاح دفاع هوایی این ناو، در کنار موشک دفاع هوایی سی کت که هدایت در خط دید کاربر بود قرار داده شد؛ سی کت در اواخر جنگ به دلیل بی فایده بودن و آسیب پذیری کامل مقابل جمینگ، برداشته شده و مدتی جای خود را به توپ 23 م م ZU-23 داد و در نهایت به طور کامل از ناوچه الوند حذف گردید.

جنگ تحمیلی

با شروع جنگ تحمیلی، ناوگان دریایی ایران وظیفه حراست از تمامیت ارضی و حفظ ایمنی خطوط تجارت دریایی کشور را بر عهده داشت و در همین راستا نیز کلاس الوند در کنار سایر شناور های نیرو در خلیج فارس به مقابله با متجاوزین پرداخت و در نهایت با نابودی 6 شناور عراقی نقش موثر خود را در نبرد های دریایی به ثبت رساند و توان خود و کارایی ‍خود را به همگان ثابت کرد. با آغاز جنگ نفتکش ها و حضور متجاوزانه ایالات متحده در خلیج فارس، تحت عملیات آخوندک، که با هدف تصرف سکوهای نفتی ایران انجام شد و آخرین اخطار به ایران به شمار می‌رفت، نیروی دریایی به سرعت دست به اقدام متقابل دفاعی زده و با اعزام دو ناو از کلاس الوند به نام سهند و سبلان، در کنار ناوچه جوشن به مقابله با دشمن متجاوز پرداخت؛ پس از نبرد دریایی شدید در اقدامی ناجوانمردانه سهند توسط یک جنگنده تهاجمی A6 و سپس ناوشکن ایالات متحده مورد اصابت قرار گرفته و با رسیدن آتش به مخزن سوخت به طور کامل غرق می گردد تا هشدار مهمی را به ایرانیان برساند و در آخر سبلان نیز طی نبرد شدید با برخورد یک بمب هدایت لیزری از جنگنده A6 از کار افتاده و پس از خاتمه نبرد به بندرعباس منتقل می شود.

بومی سازی

پس از جنگ تحمیلی، ناوچه سبلان بازسازی شده و در کنار دو شناور دیگر کلاس الوند، یعنی البرز و الوند، برای دفاع از خطوط تجاری در مقابل دزدان دریایی راهی دریا می شود. تنها کمتر از یک دهه پس از پایان جنگ تحمیلی بر اساس نیاز نیروی دریایی و تجارب بازسازی سبلان با مبنا قرار دهی کلاس الوند و با استفاده از متخصصان زبده ایرانی، شناور جدید بومی با نام کلاس جماران تحت پروژه موج متولد می شود تا نشان‌دهنده توان داخلی مرزهای ایران باشد. موج بر اساس تجربه حاصله از بازسازی سبلان و دانش فنی کار با متریال دریایی آغاز و در نهایت سال 1388 تحویل نیروی دریایی ارتش می‌گردد؛ پس از گذشت 4 دهه از پایان جنگ تحمیلی، ناوچه جوان سهند از کلاس موج، با همراهی ناوبندر مکران به عنوان شناور پشتیبانی، بدون پهلوگیری مجدد در قالب ناوگان تماما بومی ایران، با شکست رکورد دریانوردی کشور برای اولین بار وارد اقیانوس اطلس شمالی شده و قدرت نیروی دریایی را در ساخت شناور و تجهیز ناوگان خود به رخ همگان کشیدند و پرچم ایران را در قابی همیشگی به اهتزاز درآوردند.

مختصات

نوع: ناوچه موشک انداز کشور سازنده: انگلستان به سفارش ایران کاربران: نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تعداد خدمه: 125 تا 146 وابسته به ماموریت موتور: 2 موتور توربین گازی Rolls-Royce Olympus TM-3A با توان 46000 اسب بخار دو موتور دیزل 16 سیلندری Ventura با توان 3800 اسب بخار سرعت: 31 کیلومتر بر ساعت ( موتور دیزل ) 72 کیلومتر بر ساعت ( توربین گازی ) برد: 9000 کیلومتر با موتور دیزل