تعریف

 به لاتینcaliber

الف - قطر دهانه لوله توپ یا هر نوع جنگ افزاری را کالیبر می‌گویند و معمولاً بر حسب اینچ یا میلیمتر بیان می‌شود. در توبهای خاندار اساس آن با اندازه گیری فاصله بین برجستگی‌های روبروی لوله توپ به دست می‌آید. یک تپانچه ۴۵ اینچ، لوله‌ای دارد که فاصله بین دو قطر شیار آن ۴۵ صدم یک اینچ است

-- قطر لوله توپ، خمپاره‌انداز و غیره ب - واحد اندازه‌گیری است که به‌منظور بیان طول لوله یک جنگ‌افزار به کار می‌رود. عدد کالیبر با تقسیم طول لوله جنگ‌افزار از جان لوله تا دهانه لوله به قطر لوله همان جنگ‌افزار تعیین می‌شود. به‌عنوان‌مثال لوله توپی که طول آن ۴۰ فوت (۴۸۰ اینچ) و قطر آن ۱۲ اینچ است، کالیبر ۴۰ گفته می‌شود.