تعریف
به لاتین mach
این واژه مأخوذ از نام دانشمند اتریشی بنام ارنست ماخ میباشد. نظر به این که تا مدتها واحدی تعریف شده برای صوت پیدا نشده بود این دانشمند توانست به تعریف واحد جامع از صوت برسد. این واحد که بعدها بنام ایشان مشهور گشت به شرح زیر است: هرگاه متحرکی در یک سیال ماده قابل جریان مانند مایعات و گازها که در این جا به طور کلی مقصود هوای اطراف یا همان آتمسفر میباشد سیال نامیده میشود با سرعت معادل صوت ۴۳۳ متر در ثانیه حرکت نماید برابر یک واحد ماخ می باشد. به طور واضح تر حاصل تقسیم سرعت یک متحرک بر سرعت صوت در سیالی که در آن حرکت میکند بر حسب عدد ماخ ،سنجیده می شود. در حال حاضر عدد ماخ به عنوان یک واحد استاندارد پذیرفته شده و در تمام جهان در علوم هوایی به کار رفته و معمولاً سرعت هواپیماها و موشکهای بالستیک و راکتها با سرعت ۸۰۰ کیلومتر در ساعت به بالا بر حسب عدد ماخ سنجیده می شود. با توجه به نکات بالا چنانچه حاصل تقسیم سرعت متحرک به سرعت صوت را m بنامیم سرعت هواپیماها و موشکها به صورت زیر خواهد بود.
الف - کمتر از سرعت صوت sub sonic سرعتی است که m محاسبه شده کمتر از یک باشد.
معادل سرعت صوت transe sonic سرعتی است که m در بعضی شرایط اندکی کمتر و در بعضی شرایط کمتر از یک باشد.
ب - ما فوق سرعت صوت supper sonic سرعتی که m در کلیه شرایط از یک بیشتر باشد. توجه بایستی توجه داشت که سرعت صوت با اختلاف ارتفاع و درجه حرارت هوا متفاوت است. بنابراین m از منطقه ای به منطقه دیگر فرق خواهد کرد.
- رستمی، م، (1386)، فرهنگ واژه های نظامی، تهران، ایران سبز.