علی اکبر شیرودی
lighthouse

علی اکبر قربان شیرودی از خلبانان هوانیروز و از برجسته‌ترین شهدای دفاع مقدس است که به همراه دیگر خلبانان هوانیروز از جمله شهید احمد کشوری در جبهه‌های جنگ، به خصوص جبهۀ غرب فداکاری‌های زیادی نمود و در نهایت، در تاریخ 8 اردیبهشت 1360 در عملیات بازی‌ دراز به شهادت رسید.

از کودکی تا زمان انقلاب اسلامی

علی‌اکبر قربان شیرودی در تاریخ 25 دی 1334 در روستای بالاشیرود شهر شیرود از بخش مرکزی تنکابن به دنیا آمد. او پس از اتمام تحصیلات ابتدایی راهی تهران شد و مشغول تحصیل در دبیرستان گردید. شیرودی در سال 1351 دورۀ مقدماتی آموزش خلبانی را دید و به پادگان هوانیروز اصفهان رفت. او در پایگاه اصفهان، دورۀ تخصصی خلبانی «بل‌ای‌اچ 1 سوپر کبرا» دید و به استخدام ارتش درآمد. او مدتی بعد به پایگاه هوانیروز باختران منتقل شد و در آنجا با احمد کشوری آشنا شد. این دو در سال‌های دفاع مقدس، زوج موفقی را در هوانیروز تشکیل داده و در بسیاری از عملیات‌های مهم، به ویژه عملیات‌های غرب کشور درخشیدند.

شیرودی مدت کوتاهی قبل از انقلاب اسلامی و زمانی که امام خمینی (ره) فرمان ترک پادگان‌ها را داد از پادگان فرار کرد و یک گروه چریکی در کرمانشاه به وجود آورد که وظیفه‌اش حفاظت از اماکن مهم شهر بود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، شیرودی به هوانیروز بازگشت. او مدت کوتاهی بعد به عضویت سپاه پاسداران درآمد و از آنجا که سابقۀ حضور در ارتش را هم داشت، به یکی از افرادی تبدیل شد که در هماهنگی سپاه و ارتش نقش موثری ایفا می‌نمودند.


دفاع مقدس

علی اکبر شیرودی پیش از آغاز جنگ تحمیلی و در زمان فعالیت شورشیان جدایی‌طلب در کرمانشاه و کردستان فعالیت زیادی در جبهۀ غرب کرد. او یکی از افرادی بود که پایگاه هوانیروز در کردستان را فعال کرد و توانست جلوی اشغال پادگان‌های سنندج و سقز و ... را بگیرد. همچنین، او و دیگر همرزمانش در هوانیروز نقش برجسته‌ای در رفع محاصرۀ پاوه داشتند و بسیاری او را یکی از ناجیان این شهر مهم می‌دانند.

شهید شیرودی پس از خاموش شدن آتش فتنۀ جدایی‌طلبان راهی جنگ با رژیم بعث عراق شد. او در تاریخ 31 شهریور 1359 یعنی در همان روز نخست جنگ به کرمانشاه رفت تا در جنگ علیه بعثی‌ها شرکت کند. فعالیت او در همان روزهای نخست جنگ به قدری چشمگیر بود که در تاریخ 8 مهر 1359 به درجۀ سروانی ارتقاء یافت. 

فعالیت شیرودی از 31 شهریور 1359 تا اردیبهشت سال 60 در جبهۀ غرب بسیار چشمگیر بود. در همان روزهای نخست جنگ از جانب بنی صدر، رئیس جمهور وقت، دستوری صادر شد مبنی بر تخلیۀ پادگان ابوذر کرمانشاه. شیرودی که یکی از محافظان پادگان بود از اجرای این دستور تمرد کرد و آن را خیانت دانست. او و چند رزمندۀ دیگر تصمیم گرفتند جلوی سقوط پادگان را بگیرند. بالگردهای تحت فرماندهی شیرودی به ستون اول عراقی‌های مهاجم حمله برده و تانک‌های آنها را منهدم کردند. با این اقدام متهورانۀ رزمندگان هوانیروز، عراق مجبور به بازگشت شد و تا گیلان‌غرب عقب نشینی کرد. شیرودی و همرزمانش روز بعد نیز مجددا به تانک‌های عراقی حمله کرده و بسیاری از آنها را منهدم کردند و عراقی‌ها را مجبور به عقب‌نشینی بیشتر نمودند.

شیرودی نقش برجسته‌ای نیز در سایر عملیات‎‌های غرب از جمله «عملیات میمک» داشت. نقش بالگردهای هوانیروز که با فرماندهی شیرودی و احمد کشوری هدایت می‌شدند، در پیروزی عملیات میمک غیرقابل انکار است. موفقیت در عملیات میمک منجر به آزادسازی ارتفاعات کله‌قندی و قله‌های 620 و 525 و 540 شد.


شهادت

در نهایت، علی اکبر شیرودی در اردیبهشت 1360 و در میانۀ عملیات آزادسازی بازی‌ دراز به درجۀ رفیع شهادت رسید. در تاریخ 8 اردیبهشت تانک‌های عراقی در حال حرکت به سمت «قره‌بلاغ» بودند تا آن منطقه را به تصرف درآورند. شیرودی با هلی‌کوپتر هوانیروز به سراغ تانک‌های مهاجم رفت تا جلوی پیش‌روی آنها را بگیرد. او چند تانک عراقی را منهدم کرد اما از پشت مورد اصابت گلولۀ یک تانک قرار گرفت و به شهادت رسید. 

خلبان‌یار احمد آرش، که به همراه شیرودی در عملیات بازی‌ دراز شرکت داشت، در مورد چگونگی شهادت وی می‌گوید: « {شیرودی} در آخرین نبرد هم جانانه جنگید و بعد از آنکه چهارمین تانک دشمن را زدیم ناگهان گلوله یکی از تانک‌های عراقی به هلی‌کوپتر ما اصابت کرد. زمین و آسمان دور سر ما چرخیدند. در همان حال شیرودی که مجروح شده بود با مسلسل به تانکی که شلیک کرده بود نشانه رفت و آن را منهدم کرد. من بی‌هوش شدم و چون به هوش آمدم، دیدم از هلی‌کوپتر بیرون افتاده. بین تانکهای خودی و دشمن سقوط کرده بودیم. او را صدا زدم اکبر اکبر! اما جوابی نداد. در همان لحظه اول شهید شده بود. گلوله از پشت کتف اصابت کرده و از جلوی سینه‌اش خارج شده بود. با تن زخمی به راه افتادم، لحظاتی بعد هلی‌کوپتری برای نجات ما آمد و مرا به بیمارستان پادگان آورد.»

شهید شیرودی بعد از تشییع در پادگان ابوذر و شهر کرمانشاه، در زادگاهش تنکابن، در گلزار شهدای شیرود به خاک سپرده شد. 

سرهنگ خلبان ایرج میرزایی از جمله همرزمان شهید شیرودی است که در کتاب «عبور از نهایت»، خاطراتی از جانب وی دربارۀ روز شهادت شهید شیرودی ذکر شده است. میرزایی به نقل از شهید شیرودی می‌گوید که او هرگز از مواجهه با دشمن نمی‌ترسید و می‌گفت: «گلوله‎‌ها با من دوست هستند {و در من نفوذ نمی‌کنند}. گلوله در دل دشمن اسلام نفوذ می‌کند.» به گفتۀ میرزایی، خلبانان هوانیروز در روز شهادت شیرودی دچار افسردگی شده و روحیۀ خود را از دست داده بودند. آنها گوشه‌ای نشسته و قصد جنگ نداشتند اما یکی از آنها بلند شد و گفت: «مگر همین شیرودی نبود که می‌گفت برای من مملکتم و اسلام از هر چیز دیگری مهم‌تر است؟ پس چرا ایستاده‌اید؟ چرا راهش را ادامه نمی‌دهید؟» با این سخن، خلبانان به خود آمده و به ادامۀ جنگ پرداختند. 

شهید شیرودی وصیت‌نامۀ دلنشین و زیبایی دارد و در آن، سرّ عشق به پرواز را بر ملا می‌کند. در بخشی از وصیت‌نامۀ این شهید بزرگوار آمده است: «وقتی پرواز می کنم احساس می کنم همچون عاشق به سوی معشوق خود نزدیک می شوم و در بازگشت هرچند پروازم موفقیت آمیز بوده باشد، مقداری غمگین هستم چون احساس می کنم هنوز خالص نشده ام تا به سوی خداوند برگردم. اگر برای احیای اسلام نبود، هرگز اسلحه به دست نمی گرفتم و به جبهه نمی رفتم. پیروزی‌های ما مدیون دستهای غیبی خداوند است. این کشاورز زادۀ تنکابنی، سرباز سادۀ اسلام است و به هیچ یک از حزب‌ها و گروه‌ها وابسته نیست. آرزو دارم که جنگ تمام شود و به زادگاهم بروم و به کار کشاورزی مشغول شوم.»


خانواده

شیرودی دو بار ازدواج کرد. او از همسر اولش یک دختر به نام آناهیتا و از همسر دومش یک دختر به نام عادله و یک پسر به نام ابوذر داشته است.


آثار فرهنگی دربارۀ شهید شیرودی

دربارۀ زندگی شهید شیرودی آثار فرهنگی زیادی تولید شده است. رمان «وداع» نوشتۀ شمسی خسروی داستانی است که به زندگی شخصی و حرفه‌ای شهید شیرودی و به خصوص روابط با همسرش می‌پردازد. همچنین، سریال «سیمرغ» که در سال 1371 ساخته شده، از جمله تولیدات فرهنگی دربارۀ زندگی شهید شیرودی است. سیمرغ به زندگی، رفاقت و نبردهای دو دوست قدیمی یعنی شهید شیرودی و شهید کشوری تا زمان شهادتشان می‌پردازد. فیلم سینمایی «آسمان غرب» نیز از جمله آثاری است که به روزهای آغازین جنگ و نقش‌آفرینی علی‌اکبر شیرودی می‌پردازد. کتاب‌های «عبور از نهایت»، «هوانیروز در غرب»، «پرواز به عرش اعلی» و ... نیز از جمله کتاب‌هایی هستند که به زندگی شهدای هوانیروز و از جمله شهید شیرودی می‌پردازند. 


مقالات وابسته
منابع
  1. پژوهشکده سایبرپلیتیک دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران (دافوس آجا)
  2. آب آذری، مسعود، 1386، عبور از نهایت (زندگی و شهادت شهدای مازندرانی هوانیروز)، سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس ارتش جمهوری اسلامی ایران

ارسال دیدگاه

Captcha