سوخو 75 با نام اصلی( Сухой Су-75) یا «کیش و مات»» (Checkmate) یک جنگنده نسل پنجم و شناساگریز ساخت روسیه است. از این جنگنده نخستین بار در تاریخ 20 ژوئیه سال 2021 در نمایشگاه بین المللی هوایی MAKS که هر دو سال یکبار در روسیه برگزار می شود، رونمایی شد. در مراسم رونمایی از سوخو 75، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه حضور داشت و مقامات نظامی ارشد مسکو نیز حاضر بودند.

ویژگی‌ها و طراحی

سوخو 75 روسیه تک سرنشین است. این جنگنده به سامانۀ جستجو و ردیابی فروسرخ 101KS-V مجهز است. موتور استفاده شده در سوخو ۷۵ یک عدد موتور Saturn AL- 41F1 است. با این حال، برخی برخی گزارش‌ها تاکید دارند که در آینده ممکن است از موتور پیشرفته‌تر Izdeliye 30 نیز در این جنگنده استفاده شود. موتور AL-41F1 قابلیت سوپرکروز (پرواز مافوق صوت بدون استفاده از پسسوز) دارد و نیروی رانش آن بدون پسسوز 118 کیلونیوتن است.

سوخو 75 مجهز به سیستم راداری AESA و سیستم الکترواپتیکال EOTS است و از طریق سامانه جنگ الکترونیک (EW) خود می‌تواند در سیستمهای دشمن اختلال ایجاد کند.

سرعت سوخو 75 از 1.8 تا 2 ماخ است . و برد عملیاتی آن بدون سوخت اضافی به بیش از 1.500 کیلومتر می‌رسد و با سوخت اکسترنال به 2.800 کیلومتر می‌رسد.

سوخو 75 قابلیت حمل موشک‌های برد متوسط RVV - SD و برد کوتاه RVV - MD را دارد. همچنین، این جنگنده قابلیت حمل و پرتاب موشک هوا به زمین Kh- 38m را دارد.

همچنین، این جنگنده هزینه نسبتا پایینی دارد و قیمت تخمینی آن بین 25 تا 30 میلیون دلار است و از این جهت، ارزانتر از F35 است.

سوخو 75؛ یک محصول صادراتی

طبق ادعای روسیه، سوخو 75یک هواپیمای کم‌ هزینه و ارزان است و مسکو علاقه زیادی دارد که این جنگنده را به دیگر کشورها صادر کند. چند سال پیش «الکساندر میخیف»، مدیرعامل شرکت « Rosoboronexport » در چند نمایشگاه جهانی شرکت کرد و تلاش نمود بازار مناسبی برای سوخو 75 در خاورمیانه و هند پیدا کند. همچنین، آرژانتین و ویتنام و کشورهای آفریقایی نیز از جمله مشتریان بالقوۀ سوخو 75 هستند. با این حال، آنچه مشخص است این است که تحریم‌هایی که پس از جنگ اوکراین علیه روسیه اعمال شد باعث گردید که درهای بسیاری از بازارهای خارجی به روی مسکو بسته شوند و روسیه در فروش سوخو 75 با مشکل مواجه شود. 

سوخو 75؛ یک پروژۀ موفق یا شکست خورده؟

اخیرا «پائولو مائوری» در پایگاه «Inside Over » مقاله‌ای در رابطه با سوخو 75 نوشته و در آن، تاکید دارد که جنگ روسیه در اوکراین اولویت ‌های تولید دفاعی مسکو را تغییر داده است، به طوری که کرملین ایدۀ سرمایه‌گذاری در پروژه‌های هوایی جدید و پرهزینه را کنار گذاشته و عمدتاً بر تولید توپخانه، پهپادها، موشک‌ ها و سیستم‌ های تسلیحاتی که به فوریت در میدان جنگ مورد نیاز هستند، متمرکز شده است. علاوه بر این، روسیه اکنون ترجیح می دهد پروژه ‌هایی مانند پروژۀ تکمیل هواپیمای سوخو 35 را تمام کند و پروژه های بلندپروازانۀ خود را کنار بگذارد.

مائوری تاکید دارد که جنگنده سوخو 75 از میدان جنگ دور مانده و تنها در نمایشگاه های هوایی قابل مشاهده است. این اتفاق شبیه اتفاقی است که برای «میگ 35 » افتاد؛ زمانی که به عنوان نسخۀ ارتقا یافتۀ میگ 29 وارد بازار شد اما نتوانست در عرصۀ جنگ و میدان، خود را نشان دهد و صرفا به عنوان یک کالای لوکس در نمایشگاه‌ها عرضه گردید.

منابع مختلف برای مطالعه درباره سوخو 75

در زیر چند منبع معتبر مکتوب و آنلاین به زبان روسی و انگلیسی درباره جنگنده سوخو ۷۵ معرفی می‌شود:

منابع انگلیسی

۱. Janes Defence Weekly  

  - یکی از معتبرترین مجلات تحلیلی نظامی جهان که به طور منظم درباره سوخو 75 گزارش می دهد.

۲. The Drive (War Zone)  

  - این وبسایت تحلیل‌های عمیقی درباره فناوریهای دفاعی منتشر می‌کند.

۳. TASS 

  - اخبار رسمی روسیه درباره سوخو 75را می‌توانید در بخش انگلیسی TASS بیابید 

4. Aviation Week & Space Technology  

  - تحلیل‌های فنی درباره قابلیتهای سوخو 75در این پایگاه منتشر می شود.  

منابع روسی

۱. РИА Новости  

  - مقالات تحلیلی خوبی درباره پروژه سوخو 75در این پایگاه منتشر شده است.  

۲. Известия  

  - روزنامه معروف روسی که گاهی جزئیات فنی خوبی درباره جنگنده های روسی منتشر می‌کند.

۳. Коммерсантъ  

  - گزارش‌هایی درباره قراردادهای احتمالی و چالشهای مالی پروژه سوخو 75 در این پایگاه منتشر می شود.  

۵. Военно-промышленный курьер  

  - مجله تخصصی صنایع دفاعی روسیه است که بهترین مقالات را درباره تجهیزات روسی می‌نویسد.